Jak powstało życie? Przez ewolucję czy przez stwarzanie?

Od czasu do czasu, zapoznaje się z różnymi materiałami związanymi z tzw. „kreacjonizmem”. Już pisałem o tej koncepcji, jednak wtedy było to bardzo naiwne wywody Kenta Hovinda, do których obalenia wystarczyło odrobina rozsądku. Tym razem przypadło mi nieco inne spojrzenie na kreacjonizm. Różni się nawet tłumaczenie nazwy (ang. creationism), bo tutaj przetłumaczono ją na „stwarzanie”, co jest nawet ładniejszą, bardziej poprawną, nazwą. Mianowicie wpadała mi w ręce książka pt. „Jak powstało życie? Przez ewolucję czy przez stwarzanie?”.

Zapewne już niektórzy domyślili się (z własnego doświadczenia, albo przeczytali wpis na Wikipedii), skąd mam tą pozycję bibliograficzną. Tak, dostałem ją od dwóch miłych panów, którzy pewnego dnia zadzwonili do moich drzwi, razem z nieaktualnych wówczas, numerem „Przebudźcie się” – po tym, jak zasugerowałem, iż biblijny opis stworzenia był dość metafizyczny (tak to teraz ujmę…).

Początkowo zamierzałem opisać wszystkie spostrzeżenia, jakich dokonałem, przemyślenia jakie mi się, w czasie lektury, nasunęły, ale zauważyłem, że zrobiono już to za mnie. W sumie dobrze, bo tylko potwierdziło to je. Sama ta publikacja również jest dostępna w sieci. A nawet ją zekranizowano – powiedzmy.

Okolice okładki

Zacznijmy od tego, że wolumin owy napisano „ad maiorem Dei gloriam„, nie posiada ona żadnego wymienionego autora. Pierwszy raz wydany został po angielsku w 1985 r. A tłumaczenie polskie pochodzi z roku 1989 r. Wydawca polskiego wydania to: Watchtawer Bible And Tract Society Of New York Inc. International Bible Students Association. Ale wydrukowano w Niemczech, o czym głosi napis „Made in German”. Trochę to skomplikowane, więc mam nadzieję, że nic nie pomyliłem. W oryginale tytuł brzmi: „Life – How Did It Get Here? By Evolution or by Creation?”. Została skierowana do osób bez uprzedzeń – uprzedzeń trochę może i mam, ale ciężko mi chyba odmówić ich zasadności.

Cele publikacji

Wbrew okładce książka nie ma na celu przedstawienia obu stanowisk (kreacjonizmu i ewolucjonizmu) i dowodów na nich. Już w pierwszym rozdziale widać krytykę ewolucji, jakby błędnej, niedowiedzionej należycie, ale mimo to forsowanej w nauczaniu, teorii. Teorii nawet nie w naukowym tego słowa rozumieniu, ale jako poglądu, doktryny, czy nawet wiary. W kolejnych rozdziałach przedstawiono konkurencyjną i pozbawioną tych wad teorię stwarzania, popartą Pismem Świętym. Całość dzieła sprowadza się do obalania dowodów na ewolucję, wskazywania w niej szeregu dziur, co rzecz jasna dowodzi kreacjonizmu. Podjęto też się wytłumaczenia dlaczego darwinizm (używany jako synonim słowa „ewolucja”), choć błędny jest tak popularny (i groźny). Na zakończenie zajęto się samą Biblią, wykazano jej prawdziwość, oraz natchnienie jej twórców. Całość wieńczy już jawnie wprowadzona doktryna Zgromadzenia Świadków Jehowy.

Cytaty

Jednym z ważniejszych sposobów argumentacji tez postawionych w owej księdze jest cytowanie znanych i mniej znanych nazwisk uczonych oraz innych książek, często naukowych oraz powszechnie szanowanych, periodyków, opracowań itd… Nie zawsze jednak właściwie.

Najczęściej cytowana jest Biblia. Co ciekawe w różnych wydaniach (przynajmniej w polskiej wersji). Być może tłumaczenie Świadków nie jest adekwatne, nie zawiera odpowiednio brzmiących zwrotów w pewnych specyficznych fragmentach. Trochę dziwi mnie to podejście ludzi, którzy uważają się za znawców i badaczy Pisma Świętego, oraz którzy taką pieczę przykładają do jego tłumaczenia na inne języki. Czy w razie niezgodności, nie powinny byli odwołać się do hebrajskiego, a nie do obcych tłumaczeń?

Niemniej wiele cytatów pochodzi ze słynnego dzieła Darwina „O powstawaniu gatunków”, szczególnie tych, w których Darwin przyznaje się do niewiedzy. Należy tu pamiętać, że autor żył prawie 2 wieki temu, nie jest więc dziwnym, że paru rzeczy nie wiedział, albo popełnił kilka błędów. Jego idea na tym nie ucierpiała, wręcz przeciwnie, nadal pomimo licznych krytyk i ataków wciąż stanowi podstawę biologii.

Niestety należy tutaj wytknąć autorom pewnego rodzaju… nadużycia, przy cytowaniu znanych naukowców. Często są to wypowiedzi wyjęte z kontekstu, np. uczony zwraca uwagę na luki w teorii ewolucji, co jest cytowane, ale już nie wspomina się o tym, że w dalszej części publikacji stwierdza on, że więcej jest dowodów „za” niż „przeciw” (tak potraktowano prace np. Roberta Jastrowa, czy samego Darwina). Czasem cytowani autorzy nazywani są ewolucjonistami, choć w rzeczywistości to zwolennicy tzw. „inteligentnego projektu”, zainicjowanego przez Boga, czy przez Kosmitów (np. Francis Hitching, Christopher Booker). Niektóre z cytowanych pism, mimo nazwy, lub zapewnień, że są pismami naukowymi, nie są za takie uznawane na świecie (np. „New Scientist„). Co ciekawe, przeciw ewolucji wykorzystano też fragmenty książki „Samolubny gen” Richarda Dawkinsa.

Jeśli ktoś chciałby bliżej przyjrzeć się zaprezentowanym w opisywanym dziele cytatom, zwłaszcza w ich oryginalnych kontekstach polecam stronę „Nieuczciwe cytowanie w Jak powstało życie…?”, gdzie autor znacznie dokładniej opisał tą tematykę.

Podsumowanie

„Jak powstało życie?” przedstawiane jest jako oparta na rzetelnych naukowych podstawach i rzeczywiście sprawia takie wrażenie. Tak jednak nie jest, jest to lekko zmodyfikowany katechizm, który wziął sobie na cel zaprzeczanie (za wszelką cenę) nie pasującemu do przekonań jego autorów poglądowi naukowemu. Jeśli ktokolwiek odwołuje się do tej publikacji, jako dowodu na kreacjonizm, stwarzanie, czy po prostu zaprzeczenie ewolucji, to można spojrzeć na taką osobę jedynie z politowaniem i wyjaśnić, że ten argument dobitnie świadczy o tym, że kreacjonizm jest poglądem mocno podejrzanym, skoro popierają go takie książki.

Linki

• Polska wersja „Jak powstało życie? Przez ewolucję czy przez stwarzanie?”
• Strona na Wikipedii o „Jak powstało życie? …”.
• Nieuczciwe cytowanie w Jak powstało życie…?